درک مفهوم NAV
از نظر تئوری، هر نهاد تجاری یا محصول مالی که به مفاهیم حسابداری داراییها و بدهیها میپردازد، می تواند یک NAV داشته باشد. در زمینه شرکتها و نهادهای تجاری، تفاوت بین داراییها و بدهیها به عنوان خالص دارایی یا خالص ارزش یا سرمایه شرکت شناخته میشود. اصطلاح NAV محبوبیتی زیادی در رابطه با ارزشگذاری و قیمتگذاری صندوقها به دست آورده است و با تقسیم تفاوت بین داراییها و بدهیها بر تعداد واحدهایی که توسط سرمایهگذاران نگهداری میشود، به دست میآید. در نتیجه NAV صندوق نشاندهنده ارزش «به ازای هر واحد» صندوق است. اغلب چنین است که NAV نزدیک یا برابر با ارزش ذاتی یک کسب و کار یا صندوق است. شرکتهایی با چشم انداز رشد بالا، ممکن است ارزش ذاتی بیشتری از ارزش خالص داراییها خود داشته باشند. NAV بیشتر در مسئله سرمایهگذاری برای پیدا کردن سرمایهگذاریهای کم ارزش یا بیش از حد ارزشگذاری شده استفاده میشود. همچنین در ارزشگذاریها در بسیاری از نسبتهای مالی از NAV برای تجزیه و تحلیل استفاده می کنند.
فرمول محاسبه NAV صندوقهای سرمایهگذاری
فرمول محاسبه ارزش خالص داراییها صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بسیار ساده است :
NAV = (دارایی – بدهی)/(صندوق کل تعداد)
اما محاسبه ارزش داراییها و بدهیهای یک صندوق است که در دل خود پیچیدگیهای زیادی دارد.
NAV و صندوقهای سرمایهگذاری مشترک صدور و ابطالی
یک صندوق با جمعآوری پول از تعداد زیادی از سرمایهگذاران کار میکند. سپس از سرمایه جمعآوری شده برای سرمایهگذاری در انواع سهام و دیگر اوراق بهادار مالی که متناسب با هدف سرمایهگذاری صندوق است، استفاده میکند.
هر سرمایهگذار به نسبت تعداد واحدهایی که در صندوق دارد از عواید صندق بهرهمند میشود و آزاد است که در زمان مدنظر خود واحدهای خود را به فروش برساند یا اصطلاحا ابطال کند. از آنجا که خرید و فروش ( یا صدور و ابطال) منظم واحدهای صندوق پس از راهاندازی صندوق آغاز میشود، مکانیزمی برای قیمتگذاری واحدهای صندوق لازم است. این مکانیزم قیمتگذاری بر اساس ارزش خالص داراییها (NAV) است.
بر خلاف سهام و واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس (ETF) که قیمت آن در هر ثانیه از بازار تغییر میکند، صندوقهای سرمایهگذاری صدور ابطالی در زمان بازار تغییر ارزش ندارند چون اساسا در بازار معامله نمیشوند. در عوض این صندوقها در پایان متدولوژی روز بر اساس داراییها و بدهیهای خود قیمتگذاری میشوند. در واقع هنگامی که سرمایهگذاران در طول یک روز واحدهای جدید این صندوقها را خریداری میکنند، تعداد واحدهای صندوق تغییر میکند.
از سوی دیگر داراییهای یک صندوق مشترک شامل کل ارزش بازار سرمایهگذاریهای صندوق، از جمله، دریافتیها و درآمدهای تعهد شده است که ارزش بازار صندوق بر اساس قیمتهای پایانی اوراق بهادار موجود در سبد صندوق، هر روز یک بار محاسبه میشود. دریافتیهای صندوق شامل مواردی همچون سود سهام در یک روز کاری هستند، در حالی که درآمد تعهد شده اشاره به پولی دارد که توسط یک صندوق به دست میآید؛ اما هنوز دریافت نشده است. مجموع تمام این اقلام و هر یک از گونههای آنان داراییهای صندوق را تشکیل میدهند.
بدهیهای یک صندوق مشترک به طور معمول شامل پول بدهکار به بانکها ، در انتظار پرداختها و انواع هزینههای مدیون به نهادهای مختلف مرتبط است. چنین جریانهای خروجی ممکن است بسته به افق پرداخت به عنوان بدهیهای بلند مدت یا کوتاه مدت طبقهبندی شوند. بدهیهای یک صندوق همچنین شامل هزینههای تعهد شده، مانند حقوق کارکنان، تاسیسات، هزینههای عملیاتی، هزینههای مدیریت، هزینههای توزیع و بازاریابی، هزینههای حسابرسی و دیگر هزینههای عملیاتی است.
NAV و صندوقهای سرمایهگذاری مشترک ETF
از آنجا که صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) همانند سهام در معاملات روزانه بازار تعیین ارزش میشوند، ممکن است ارزش خالص داراییهای بازار آنان اندکی بالاتر یا پایینتر از ارزش خالص داراییهای واقعی باشد. این مسئله میتواند فرصتهای تجاری سودآوری را برای معاملهگران این صندوقها جهت شناساندن زمان خرید و فروش واحدهای صندوق، ایجاد کند. مشابه صندوقهای سرمایهگذاری صدور ابطالی، صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) نیز همچنین NAV روزانه خود را در نزدیکی ارزش بازار صندوق برای مقاصد گزارشدهی محاسبه میکنند.
انواع NAV
NAVصدور
هنگامی که سرمایهگذار جدیدی واحدهای یک صندوق را خریداری میکند، مدیر صندوق باید با پول سرمایهگذار داراییهای مالی خریداری کند؛ یعنی، معامله انجام دهد. انجام معاملات کارمزد معینی دارد و به همین دلیل ارزش خالص دارایی صدور اندکی بیشتر از ارزش خالص NAV هر واحد است.
NAV ابطال
در مورد NAV ابطال نیز، چون هزینه کارمزد معاملات فروش، از ارزش خالص هر واحد کسر میشود، بدین ترتیب ارزش خالص داراییهای ابطال معمولاً کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.
NAV آماری به دلیل وجود شرایط خاص در بازار بورس مانند بسته بودن نماد معاملاتی سهام برای مدت طولانی، ممکن است در برخی مقاطع زمانی، تعدادی از سهام بورسی موجود در صندوق دارای نقد شوندگی نباشند؛ بنابراین آخرین قیمت آنان نمیتواند مبنای درستی برای محاسبات باشد. به همین دلیل به مدیران صندوقهای سرمایهگذاری این اختیار داده شده است که در چارچوب دستورالعمل خاصی، بتوانند قیمت برخی از داراییهای موجود در صندوق را تا حدودی تعدیل کنند؛ یعنی NAV آماری اعلام کنند.
کاربرد NAV برای سرمایهگذاران
سرمایهگذاران صندوق اغلب سعی میکنند عملکرد یک صندوق سرمایهگذاری مشترک را بر اساس تفاوتهای ارزش خالص داراییها بین دو تاریخ ارزیابی کنند. ارزش خالص داراییها اغلب به ارزش دفتری واحدهای صندوق نزدیک است. صندوقهایی که پیشبینی میشود رشد بالایی داشته باشند، به طور سنتی بیشتر از آنچه NAV نشان میدهد، ارزش دارند؛ بنابراین NAV اغلب برای یافتن سرمایهگذاریهای زیر قیمت یا بالاتر از قیمت نسبت به ارزش بازار سنجیده میشود. همچنین یکی از بهترین معیارهای ممکن برای سنجش عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری، بازده کل سالانه است که نرخ واقعی بازگشت سود از یک سرمایهگذاری در طول یک دوره ارزیابی است.
صندوقهای سرمایه گذاری مشترک معمولاً تمام درآمد خود (مانند سود سهام و بهره به دست آمده) را به سهامداران خود پرداخت میکنند. علاوه بر این، موظف به توزیع سود سرمایه تحقق یافته انباشته شده به سهامداران هستند.