۱۴۰۰-۰۷-۱۱ 
۰۵:۱۸ 
اشتراک گذاری بازارگردان یا Market Maker کیست؟
در بازارهای اوراق بهادار، به شخص حقوقی که خدماتی را در حوزه معاملات برای سرمایه‌گذاران یک سهام فراهم می‌کند، بازارگردان یا بازارساز می‌گویند.
بازارگردانی در بورس چیست | نقش، وظایف و اهمیت آن
بازارگردان شخص حقوقی است که در چارچوب مفاد اساسنامه صندوق سرمایه‌گذاری و سایر مقررات مرتبط، به عنوان یکی از ارکان صندوق‌های با ساختار قابل‌معامله به این سمت انتخاب میشود و نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران را در چهارچوب مقررات تأمین می‌کند.
بازارگردان، نهاد مالی تخصصی است که با انجام معاملات منظم، به کاهش نوسانات قیمتی و افزایش کارایی بازار می‌پردازد.
بازارگردانی یکی از ارکان مهم در بازارهای مالی به‌ویژه بورس است که به حفظ تعادل و نقدشوندگی بازار کمک می‌کند.
در تشریح این موضوع، به موارد زیر اشاره خواهیم داشت:
- بازارگردان کیست و وظایف آن چیست؟
- هدف از بازارگردانی چیست، و بازارگردان چگونه کسب درآمد می‌کند؟
- فرایند بازارگردانی در بورس چگونه بوده و چه عواملی بر آن تأثیرگذار است؟
- صندوق بازارگردانی چیست و چه اهمیتی دارد؟
بازارگردان کیست؟
بازارگردان یک نهاد مالی مجاز است که با اخذ مجوز از سازمان بورس، مسئولیت حفظ نقدشوندگی و تعادل قیمتی یک یا چند نماد معاملاتی را بر‌عهده می‌گیرد. بازارگردان با در اختیار داشتن منابع مالی قابل‌توجه، به‌صورت مستمر در حال عرضه و تقاضا برای اوراق بهادار است.
بازارگردان نهاد یا شرکتی است که با اخذ مجوزهای لازم و باهدف افزایش نقدشوندگی و متعادل‌کردن عرضه و تقاضا در یک اوراق بهادار خاصی، اقدام به خریدوفروش آن اوراق می‌کند.
خدمات ارائه شده توسط بازارگردان
اولین خدمتی که بازارگردان‌ها ارائه می‌کنند کنترل قیمت است، هدف اصلی بازارگردانان بورس نزدیک نگه داشتن قیمت معامله یک سهم به ارزش ذاتی آن است. بازارگردان با قرار دادن سفارش فروش اندکی بالاتر از ارزش ذاتی یک سهم و سفارش خرید اندکی پایین‌تر از ارزش ذاتی، تا حدودی قیمت واقعی سهم را برای سهامداران و افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، تعیین می‌کنند.
خدمت دومی که این رکن مهم ارائه می‌کند پر کردن شکاف قیمتی است. شکاف قیمتی یا اسپرد به تفاوت بین قیمت ارائه شده توسط خریدار و قیمت ارائه شده توسط فروشنده می‌گویند. هر چقدر اسپرد کمتر باشد نشان‌دهنده نقدشوندگی بیشتر و هزینه معاملات کمتر است. هزینه معاملات کمتر از این لحاظ که اگر خریدار پس از خرید بخواهد فورا سهام خود را بفروشد، زیان بالایی بابت تفاوت قیمت خرید و فروش متحمل نمی‌شود .بازارگردان موظف است تا شکاف قیمتی را تا حد ممکن به حداقل برساند تا انجام معاملات برای سهامداران و سرمایه‌گذاران جدید آسان‌تر شود.
خدمت دیگری که توسط بازارگردان‌های بورس ارائه میشود ایجاد اطمینان از وجود خریدار و فروشنده همیشگی برای سهم مورد نظر است.
بدون بازارگردان‌ها، سرمایه‌گذاران باید شخصی را پیدا کنند که نظر مخالف آنها را داشته باشد تا با آنها معامله کند. این ممکن است همیشه امکان پذیر نباشد، به این معنی که سرمایه‌گذاران یا نمی‌توانند معامله کنند یا باید خطرات و هزینه‌های بیشتری را برای این کار متحمل شوند. در مقابل، وقتی بازارگردان‌ها حضور دارند؛ طرف معامله‌ای وجود دارد که سرمایه‌گذار می‌تواند در هر زمان با آن معامله کند.
تا حدودی می‌توان بازارگردان را فردی بین خریدار و فروشنده در نظر گرفت. به عنوان مثال هرکسی که خانه خریداری کرده است تجربه کرده است که معامله ملک را نمی‌توان فوراً انجام داد. شما باید شخصی را پیدا کنید که مایل است قبل از خرید خانه، خانه فعلی خود را بفروشد، این امر مستلزم این است که همزمان با پیدا کردن خانه‌ای که می‌خواهد بخرد برای خانه فعلی خود مشتری پیدا کند که این امر ممکن است هفته ها طول بکشد. حال اگر در هنگامی که اراده می‌کند بتواند همزمان خانه فعلی‌اش را بفروشد و خانه مورد نظرش را بخرد چقدر امور ساده تر میشود.
در پی خدمت فوق، افزایش نقدشوندگی سهم برای سهم تحت بازارگردانی نیز اتفاق می‌افتد. همینطور بازارگردان با ایجاد تعادل، نوسانات سهم را کنترل می‌کند و تا جای ممکن از صف فروش شدن سهم جلوگیری می‌کند.
فعالیت بازارگردان در بازار مثبت و منفی
فعالیت بازارگردان در بازار مثبت و بازار منفی تفاوت‌های مهمی دارد، اما هدف اصلی آن که افزایش نقدشوندگی و کنترل نوسانات است، در هر دو حالت پابرجا می‌ماند.
بازارگردان در تمام شرایط بازار، چه مثبت و چه منفی، موظف به انجام وظایف خود است. در بازارهای صعودی، بازارگردان باعرضه سهام از رشد بی‌رویه قیمت جلوگیری می‌کند و در بازارهای نزولی، با تقاضای مؤثر مانع از سقوط آزاد قیمت‌ها میشود.
هدف از بازارگردانی چیست
هدف اصلی بازارگردانی در بورس، فراتر از کسب سود صرف، افزایش کارایی، نقدشوندگی و شفافیت بازار سرمایه است. در واقع بازارگردان، نقش یک واسطه فعالی همیشگی را ایفا می‌کند تا معاملات به‌آسانی و با قیمتی منصفانه انجام شوند.
ایجاد بازاری کارا، نقدشونده و با نوسانات کنترل‌شده است از اهداف بازارگردانی است. بازارگردانی به سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهد که می‌توانند در هر زمان دارایی‌های خود را با قیمتی منصفانه به فروش رسانند یا خریداری کنند.
فرایند بازارگردانی در بورس
فرایند بازارگردانی در بورس یک عملیات پویا و مستمر است که توسط نهادهای مالی متخصص (بازارگردان‌ها) و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. هدف اصلی این فرایند، افزایش نقدشوندگی، کاهش نوسانات شدید و ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای یک اوراق بهادار خاص است.
در ایران، عمده فرایند بازارگردانی مبتنی بر حراج است، به این معنی که بازارگردان‌ها با ثبت سفارش‌ها خریدوفروش در سیستم معاملاتی، در حراج کشف قیمت شرکت می‌کنند.
مراحل و عناصر کلیدی فرایند بازارگردانی به شرح زیر است:
رکن بازارگردان به طور همزمان تعداد زیادی سهام و مقدار زیادی پول نقد برای انجام معاملات دارد که امکان خرید و فروش را به طور همزمان برای آن ایجاد می‌کند. بازارگردان همیشه در جایگاه مقابل معامله‌گر قرار دارد؛ به این معنا که اگر شما قصد خرید داشته باشید به شما سهم می‌فروشد و اگر تمایل به فروش سهام خود داشته باشید موظف است تعداد سهام مورد نظر شما را به قیمتی معقول خریداری کند. در برخی از بازارها مانند بورس اوراق بهادار نیویورک از یک سیستم تخصصی استفاده می‌کنند که در آن بازارگردان به تنهایی تمام پیشنهادهای خرید و فروش را ارائه می‌کند، در این بازارها یک فرایند تخصصی انجام میپذیرد تا اطمینان حاصل شود که تمام معاملات به موقع و با قیمت مناسب انجام میشود.
بازارگردان‌ها چگونه سود کسب می‌کنند؟
دریافت کارمزد بازارگردانی
اولین درآمدی که به طور حتم نصیب بازارگردان میشود؛ کارمزدی است که در ازای فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد به آن تعلق می‌گیرد. این مبلغ معمولا متغیر است و به طور مثال برای صندوق‌های ای تی اف این کارمزد سالانه 1 درصد از متوسط روزانه ارزش خالص دارایی‌های صندوق می‌باشد.
سود معاملات روزانه
یکی از روش‌هایی که بازارگردان‌های سهام از طریق آن سود کسب می‌کنند؛ استفاده از اختلاف قیمت بین قیمت عرضه و تقاضا است. به عنوان مثال، سهام نمونه زیر را تصور کنید. یک بازارگردان، با استفاده از اطلاعات مختلف، قیمت سهام نمونه را 5000 ریال محاسبه می‌کند. حال بازارگردان سفارش خرید 100 سهم با قیمت 4950 ریال و فروش 100 سهم با قیمت 5050 ریال را به بورس ارسال می‌کند. در حال حاضر، هرکسی که بخواهد سهام شرکت نمونه را بخرد یا بفروشد می‌تواند فوراً با آن قیمت‌ها وارد معامله شود و سهام شرکت نمونه را از بازارگردان بخرد یا به او بفروشد. اگر در طول یک روز، یک نفر از بازارگردان یک سهم بخرد و یک نفر به بازارگردان یک سهم بفروشد، کل درآمد بازارگردان 100 ریال (اختلاف 5050 ریال با 4950 ریال) خواهد بود.
افزایش دارایی تحت بازارگردانی
یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد بازارگردان، افزایش قیمت اوراق بهادار تحت بازارگردانی است، قاعدتا با افزایش ارزش سهام، بازارگردان به عنوان یکی از سهامداران از این افزایش قیمت نفع می‌برد.
بازارگردانی مبتنی بر حراج چیست؟
در این روش، بازارگردان سفارش‌ها خریدوفروش را در سیستم حراج پیوسته وارد می‌کند و از این طریق به ایجاد تعادل در قیمت‌ها کمک می‌کند. این روش شفافیت بیشتری دارد؛ اما نیازمند سرمایه بالایی است.
این یکی از روش‌های رایج بازارگردانی در بورس در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران است.
در بازارگردانی مبتنی بر حراج، بازارگردان به طور مداوم بازار را رصد می‌کند. اگر در قیمت‌های پیشنهادی او معامله‌ای صورت گیرد، بلافاصله باید سفارش‌های جدید را برای حفظ دامنه مظنه و حداقل حجم خود وارد سیستم کند. این فرایند باعث میشود که:
ویژگی‌های کلیدی بازارگردانی مبتنی بر حراج
ابتدا باید بدانیم که بازارگردانی مبتنی بر حراج چیست؟
در این روش، بازارگردان نیز مانند سایر فعالان بازار، سفارش‌ها خود را به سیستم معاملاتی بورس ارسال می‌کند. اما تفاوت اصلی آن در این است که بازارگردان متعهد به رعایت پارامترهای خاصی در ارسال سفارش‌ها خود است که این تعهدات در قرارداد بازارگردانی او با ناشر و طبق در دستورالعمل‌های سازمان بورس تعیین شده است.
ویژگی‌های کلیدی بازارگردانی مبتنی بر حراج
ارسال سفارش‌های دوطرفه:
بازارگردان متعهد است که همزمان سفارش خرید و سفارش فروش برای نماد مورد بازارگردانی خود به سیستم معاملاتی ارسال کند. این سفارش‌ها باید فعال بوده و در تابلو قابل‌مشاهده باشند.
حفظ دامنه مظنه:
یکی از مهم‌ترین تعهدات، حفظ حداکثر فاصله مجاز بین قیمت خرید و قیمت فروش بازارگردان است
تعهد به حجم سفارش انباشته:
بازارگردان باید اطمینان حاصل کند که همیشه حداقل حجم مشخصی از سهام در هر دو سمت خریدوفروش در سیستم معاملاتی او برای معامله در دسترس است. این حجم معمولاً به‌صورت درصدی از میانگین حجم معاملات روزانه یا به‌صورت یک عدد ثابت تعیین میشود.
تعهد به حداقل حجم معاملات روزانه:
بازارگردان باید در طول روز، حداقل حجم مشخصی از معاملات را انجام دهد تا از پویایی و نقدشوندگی سهم اطمینان حاصل نماید.
فعالیت در چارچوب دامنه نوسان روزانه:
بازارگردان نیز مانند سایر معامله‌گران موظف است سفارش‌های خود را در چارچوب دامنه نوسان مجاز روز (مثبت و منفی) نماد مربوطه ثبت کند.
وجود بازارگردان در بورس چه کمکی به بازار سرمایه می‌کند؟
بازارگردان این اطمینان را ایجاد می‌کند که سرمایه‌گذاران منطقی‌تر رفتار کنند، چیزی که باعث هیجانی شدن بازار میشود این است که سرمایه‌گذاران نگران ریزش سهام و تشکیل صف فروش و در نتیجه ناتوانی در فروش سهام خود شوند. این اضطراب به کل بازار منتقل میشود و می‌تواند کل بازار را متشنج کند. این سیستم بیشترین فایده را برای معامله‌گران دارد زیرا به آنها اجازه می‌دهد که هر زمان که بخواهند معاملات را انجام دهند و به سرعت وارد یک سهم شوند یا از آن خارج شوند. به عنوان مثال، هنگامی که سهامدار برای فروش 100 سهم شرکت نمونه در بازار سفارش می‌گذارد، یک بازارگردان سهام را از او خریداری می‌کند، حتی اگر خریدار دیگری در بازار وجود نداشته باشد. برعکس این امر نیز صادق است، در صورتی که مایل به خرید سهمی باشید که برای آن فروشنده‌ای وجود ندارد؛ بازارگردان تعداد سهام مورد نظرتان را به شما می‌فروشد. البته درصورتی که زمان و تخصص کافی برای معامله در بورس را ندارید، سرمایه گذاری به روش غیر مستقیم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی کنید.
بدون بازارگردان‌ها، مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا خریداران و فروشندگان با یکدیگر مطابقت پیدا کنند. این امر نقدینگی را کاهش می‌دهد، ورود یا خروج از موقعیت‌ها را دشوارتر می‌کند و هزینه‌ها و خطرات معاملات را افزایش می‌دهد. در عدم حضور بازارگردان‌ها، بعید است که بازار سرمایه بتواند حجم معاملات فعلی خود را حفظ کند. این امر باعث کاهش اعتماد سهامداران و به تبع آن کاهش معامله‌گران فعال در بازار را به دنبال دارد. به طور کلی در زمان بی‌ثباتی، تقاضای نسبتاً پایدار سازندگان بازار روند خرید و فروش سهام را در حرکت نگه می‌دارد.
چه ریسک‌هایی شرکت های بازارگردانی را تهدید می‌کند؟
از آنجا که وظیفه اصلی بازارگردان حفظ تعادل عرضه و تقاضا است. هنگامی که بازارها بی ثبات می‌شوند، بازارسازها باید فعال بمانند و همچنان مسئول عملکرد بازار باشند، که این خود آنها را در معرض ریسک زیادی قرار می‌دهد.
اولین ریسکی که برای بازارگردان‌ها وجود دارد مربوط به زمانی است که عرضه یا تقاضای سهمی در پی افت ارزش یا افزایش ارزش سهم به طور قابل توجهی زیاد شود. در نظر بگیرید ارزش سهامی افت کرده و تعداد زیادی از سهامداران مایل به فروش هستند، حال بازارگردان موظف است با علم به اینکه ارزش سهم کمتر نیز میشود؛ تعداد زیادی سهم را خریداری کند و یا بالعکس با افزایش تقاضای سهم، در صورتی که بازارگردان تمایل به حفظ سهام خود دارد و فکر می‌کند سهام باز هم بالاتر می‌رود؛ مجبور است تا در جایگاه فروش بنشیند.
ریسک دیگری که بازارگردانان بورس متحمل می‌شوند امکان کاهش ارزش دارایی‌هایشان در پی افت قیمت سهم است.
بازارگردانی چه امتیازاتی دارد؟
در بورس ایران امتیازاتی نیز برای بازارگردان درنظر گرفته شده که خلاصه آن به شرح ذیل می‌باشد:
اختصاص ایستگاه معاملاتی:
برای انجام بازارگردانی هر ورقه بهادار یک ایستگاه معاملاتی که اصطلاحاً به آن استیشن نیز می‌گویند به بازارگردان اختصاص می‌یابد. البته باید در نظر داشت که در آن ایستگاه فقط خرید و فروش ورقه تحت بازارگردانی مجاز است.
تخفیف در کارمزد معاملات:
مزیت قابل توجه دیگری که برای بازارگردان‌ها در نظر گرفته شده است تخفیف در کارمزد معاملات است، سقف کارمزد بورس از معاملات بازارگردان ده درصد سقف کارمزد بورس از معاملات معمول است.
معافیت مالیاتی:
در حالی که فروش سهام در حالت عادی مشمول نیم درصد مالیات مقطوع است؛ فروش سهام توسط بازارگردان معاف از مالیات است.
مزایا و معایب بازارگردانی چیست؟
| مزایای بازارگردانی | معایب و چالش‌های بازارگردانی |
|---|---|
| افزایش نقدشوندگی کاهش نوسانات قیمت کاهش اختلاف قیمت خریدوفروش افزایش کارایی بازار مدیریت عرضه و تقاضا افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران | ریسک نوسانات قیمت برای بازارگردانان نیاز به سرمایه قابل‌توجه وجود هزینه‌های عملیاتی وجود محدودیت‌های قانونی و نظارتی ریسک وجود اطلاعات نامتقارن احتمال تعارض منافع دشواری در بازارهای کم‌عمق یا پرنوسان |
در مجموع، نقش بازارگردانان برای سلامت و کارایی بازارهای مالی بسیار حیاتی است، اما این فعالیت با ریسک‌ها و چالش‌های خاص خود نیز همراه است.
انواع روش‌های بازارگردانی چیست؟
برای انجام بازارگردانی دو روش وجود دارد: بازارگردانی خودکار و بازارگردانی دستی
در روش دستی، تصمیمات خرید و فروش توسط یک شخص حقیقی (مدیر سرمایه‌گذاری صندوق بازارگردانی) گرفته میشود و سپس توسط معامله‌گر به صورت دستی وارد سامانه معاملاتی میشود. اما در روش خودکار، تصمیم‌های خرید و فروش و وارد کردن سفارش‌های خرید و فروش بر اساس الگوریتم از پیش‌تعیین شده توسط هوش مصنوعی و ماشین صورت میپذیرد.
برای درک بهتر بازارگردانی خودکار لازم است ابتدا بدانید معاملات الگوریتمی چیست، به طور معمول مدیران سبد یا معامله‌گرهایی که دارایی تحت مدیریتشان زیاد است، الگوهای از پیش تعیین شده‌ای برای تصمیم‌گیری دارند که با توجه به تغییرات قیمت سهم تصمیم به خرید یا فروش سهام می‌گیرند. حال برای تبدیل این الگوها به الگوریتم، قواعد مد نظر مدیر سبد در قالب مجموعه‌ای از کدها در یک سامانه معاملاتی تعریف میشود و از آن به بعد نرم افزار کامپیوتری بدون دخالت فرد اقدام به خرید و فروش سهام می‌کند.
چنین سیستمی سرعت خرید و فروش را افزایش می‌دهد، با معاملات الگوریتمی دستورهای خرید و فروش در کسری از ثانیه انجام می‌شوند. این نوع بازارگردانی نه تنها باعث افزایش سرعت میشود؛ بلکه به این علت که تصمیمات توسط سیستم اتخاذ میشود؛ این امکان را ایجاد می‌کند که بتوان چندین سهم را همزمان بازارگردانی کرد و ریسک خطاهای انسانی را به حداقل رساند.
همچنین، به علت عدم نیاز به حضور فعال معامله‌گر برای وارد کردن سفارش‌های خرید و فروش و انجام معاملات، کاهش هزینه‌ها را نیز در پی دارد.
بازارگردانی در بورس ایران
پس از رشد بی‌سابقه بورس ایران از اواخر سال 1398 تا مرداد 1399 و استقبال آحاد مردم و در نتیجه ورود تعداد زیادی سهامداران حقیقی به بازار، بورس تهران در مدت زمان کوتاهی به سرعت رشد کرد و پس از آن دوران نزولی بازار شروع شد. با شروع دوره ریزشی بورس، تعداد زیادی از سهم‌ها در صف فروش قفل شدند و بسیاری از سهامداران موفق به فروش سهام خود نشدند. لذا این نگرانی برای سهامداران به وجود آمد که نتوانند در زمانی که می‌خواهند سهم‌هایشان را بفروشند و از این بابت استرس و اضطراب زیادی را متحمل شدند. از این رو مطابق مصوبه مورخ 1399/07/07 هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، کلیه ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار موظف شدند نسبت به انعقاد قرارداد بازارگردانی و معرفی بازارگردان به بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران اقدام نمایند.
سازمان بورس اوراق بهادار در این خصوص دستورالعملی منتشر کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم. ابتدا اجازه دهید با برخی مفاهیم مندرج در این دستورالعمل آشنا شویم.
دستورالعمل و قوانین بازارگردانی در بورس
ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻔﺎرش اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ در بازارگردانی:
حداقل تعداد سفارش خرید و حداقل تعداد سفارش فروشی که بازارگردان باید طبق تعهدنامۀ بازارگردانی در سامانۀ معاملاتی به صورت فعال نگه دارد.
ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ در بازارگردانی:
حداقل میزان معاملات در نماد معاملاتی مورد بازارگردانی است که بازارگردان موظف به انجام آن در یک روز معاملاتی می‌باشد تا تعهدات وی طبق این دستورالعمل در آن روز معاملاتی ایفاء شده تلقی شود.
دامنه مجاز ﻧﻮﺳﺎن قیمت در بازارگردانی:
ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺠﺎز ﻗﻴﻤﺖ نماد معاملاتی در ﻫﺮ جلسۀ معاملاتی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ تسویه و یا قیمت پایانی جلسۀ معاملاتی قبل اﺳﺖ.
دامنه ﻣﻈﻨﻪ در بازارگردانی:
ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ و ﺳﻔﺎرش ﻓﺮوش در ﻫﺮ نماد معاملاتی بر حسب درﺻـﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزارﮔﺮدان در ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس وارد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻳﻦ درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
طبق این دستور العمل بازارگردان موظف است سفارش های خرید و فروش خود را با رعایت شرایط زیر وارد سامانه معاملات بورس کند:
1. قیمت‌های پیشنهادی در این سفارش‌ها باید در دامنۀ مجاز نوسان باشند.
2. تفاوت بین کمترین قیمت خرید در سفارش‌های خرید و بیشترین قیمت فروش در سفارش‌های فروش بازارگردان، حداکثر برابر دامنۀ مظنه باشد.
3. در هر لحظه از جلسۀ معاملاتی، سفارش‌های خرید و نیز سفارش‌های فروش هر کدام به تعداد حداقل سفارش انباشته در سامانۀ معاملاتی موجود باشد.
4. چنانچه حجم سفارش خرید یا فروش کمتر از حداقل سفارش انباشته شود، بازارگردان موظف است بلافاصله و حداکثر ظرف دو دقیقه، حداقل سفارش انباشته را در سامانه ثبت نماید.
به طور کلی حجم سفارش انباشته یک بیستم حداقل حجم معاملات روزانه، حداقل حجم معاملات روزانه ۲۰ درصد میانگین حجم معاملات روزانه یک ماه گذشته (۲۰ روز معاملاتی گذشته) و دامنه مظنه سفارش بین 2 و 3 درصد متغیر است.
