۱۴۰۴-۰۹-۱۶ 
۰۵:۲۸ 
اشتراک گذاری مزایا و معایب سبدگردانی در بورس چیست؟ سبدگردانی مزایای قابلتوجهی دارد از جمله مدیریت حرفهای سرمایه توسط متخصصان بازار، کاهش ریسک از طریق تنوع در ترکیب داراییها، صرفهجویی در زمان برای سرمایهگذار و امکان کسب بازده بالاتر نسبت به سرمایهگذاریهای فردی یا سپردههای بانکی.
در مقابل، معایب آن شامل وابستگی کامل به تصمیمات مدیر سبد، کارمزدهای نسبتاً بالا، ریسک عملکرد ضعیف در شرایط خاص بازار و شفافیت محدود برای سرمایهگذاران تازهکار است؛ بنابراین سبدگردانی مناسب کسانی است که بهجای سود تضمینی، به دنبال رشد هوشمند و مدیریت تخصصی سرمایه خود هستند.
شناخت دقیق مزایا و معایب سبدگردانی به شما کمک میکند تا تصمیم بهتری بگیرید. در این راهنمای جامع، تمام زوایای سبدگردانی را برای بررسی مزایا و معایب آن شرح خواهیم داد.
مزایای سبدگردانی | ۵ ستون ارزشآفرین سبدگردانی اختصاصی
اگر تصمیم بگیرید که مدیریت سرمایه خود را به یک تیم حرفهای بسپارید، چه ارزش افزودهای دریافت میکنید که بهتنهایی قادر به ایجاد آن نیستید؟ مزایای سبدگردانی اختصاصی، عمیقتر از صرفاً «کسب سود» است. در ادامه لیستی از مهمترین مزایای سبدگردانی را مرور میکنیم تا وزن مزایا و معایب سبدگردانی برایتان مشخص شود.
مدیریت حرفهای سرمایه توسط متخصصان بازار
یک تیم سبدگردان حرفهای بهعنوان یک ضربهگیر عاطفی عمل میکند. ترس و طمع، دو دشمن اصلی بازدهی بلندمدت هستند. این هیجانات باعث میشوند سرمایهگذاران فردی دچار خطا شوند. در سبدگردانی، تصمیمات نه بر اساس هیاهوی بازار، بلکه بر پایهی مدلهای تحلیلی، دادههای اقتصادی و فرایندهای ازپیشتعیینشده گرفته میشود.
در این روش به ابزارهایی دسترسی وجود دارد که معمولاً برای سرمایهگذاران فردی پیچیده است؛ مانند استفاده از اختیار فروش برای بیمهکردن سبد یا قراردادهای آتی برای پوشش ریسک.
صرفهجویی در زمان و تصمیمگیریهای دقیقتر
تحلیل بازار، خواندن گزارشهای ۱۲ماهه شرکتها، پیگیری مجامع و واکنش به اخبار کلان اقتصادی یک شغل تماموقت است. سبدگردانی این وظیفه سنگین را برونسپاری میکند و به شما اجازه میدهد تا بر شغل، کسبوکار و زندگی شخصی خود تمرکز کنید، درحالیکه خیالتان راحت است یک تیم متخصص بهصورت مداوم مراقب سرمایه شماست.
سبد اختصاصی متناسب با اهداف و ریسک سرمایهگذار
این اصلیترین تفاوت سبدگردانی است. مثلاً سبد یک پزشک ۴۵ساله که به دنبال حفظ قدرت خرید برای دوران بازنشستگی است، با سبد یک کارآفرین ۳۰ساله که به دنبال رشد تهاجمی است، کاملاً متفاوت چیده میشود. این سطح از شخصیسازی، تضمین میکند که مسیر سرمایهگذاری دقیقاً با مسیر زندگی شما همسو باشد.
نظارت نهادهای مالی و شفافیت عملکرد
شرکتهای سبدگردان تحت نظارت دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند. تمام فعالیتهای آنها توسط یک «امین» و حسابرسان معتمد بررسی میشود تا اطمینان حاصل شود که هیچگونه تخلفی صورت نمیگیرد و منافع سرمایهگذار حفظ میشود.
امکان مقایسه بازدهی با شاخص بورس
عملکرد سبدگردان کاملاً شفاف و قابلسنجش است. شما میتوانید در هر لحظه بازدهی سبد خود را با شاخص کل بورس مقایسه کنید. هدف اصلی سبدگردان کسب بازدهی بالاتر از شاخص (خلق آلفا) است و این معیار به شما نشان میدهد که آیا مدیریت سرمایه بهدرستی انجام شده است یا خیر.
معایب سبدگردانی | نگاهی شفاف به نیمه دیگر ماجرا
هر تصمیم سرمایهگذاری ریسکهایی دارد. برای درک کامل مزایا و معایب سبدگردانی، باید با شفافیت کامل معایب سبدگردانی را نیز بررسی کنیم.
حداقل سرمایه نسبتاً بالا برای شروع
سبدگردانی اختصاصی، به دلیل ماهیت سفارشی و نیاز به اجرای استراتژیهای پیچیده، نیازمند یک حداقل سرمایه برای شروع است. این مورد یکی از معایب سبدگردانی برای سرمایهگذاران خرد محسوب میشود.
دلیل تعیین این حداقل سرمایه این است که با مبالغ پایین، امکان تنوعبخشی اصولی و خرید بلوکی اوراق یا سهام وجود ندارد و عملاً نتیجه مطلوبی حاصل نمیشود.
بااینحال، در شرکتهای سبدگردان نظیر «آسمان» برای سرمایههای کمتر، صندوقهای سرمایهگذاری (مانند هیبرید و آساس) را طراحی شده تا با همان تیم مدیریت حرفهای اما با سرمایه اندک نیز سرمایهگذاران بتوانند خدمات مالی دریافت نمایند.
کارمزد و هزینههای مدیریت سبد
خدمات حرفهای هزینه دارد. این هزینه معمولاً ترکیبی از کارمزد ثابت مدیریت و کارمزد متغیر مبتنی بر عملکرد است.
نکته کلیدی این است که آیا ارزش افزودهای که ایجاد میشود، این هزینه را توجیه میکند؟ اگرچه هزینه مدیریت جزو معایب سبدگردانی به نظر میرسد؛ اما ساختار کارمزد در شرکتهای سبدگردان مثل سبدگردان آسمان بهگونهای است که بخش اصلی درآمد، وابسته به سودسازی برای سرمایهگذاران است. یعنی منافع سبدگردان با منافع مشتری کاملاً گرهخورده است.
احتمال ضرر در شرایط نامطلوب بازار
هیچ سبدگردانی نمیتواند ریسکهای کلان اقتصادی و سیاسی را حذف کند. ریسک بازار، جزو معایب سبدگردانی نیست؛ بلکه طبیعت بازار است، اما بسیاری آن را در لیست معایب سبدگردانی قرار میدهند.
در یک بازار نزولی فراگیر، حتی بهترین سبدها نیز ممکن است دچار افت شوند.
وظیفه سبدگردان صفر کردن ریسک نیست، بلکه مدیریت هوشمندانه آن است. برای مثال در ریزش سال ۱۳۹۹، سبدهای تحت مدیریت سبدگردان آسمان با استفاده از ابزارهایی مثل اختیار فروش (بیمه سهام) و انتقال دارایی به صندوقهای طلا و درآمد ثابت، افتی بسیار کمتر از شاخص کل را تجربه کردند.
ریسک انتخاب سبدگردان غیرحرفهای
سپردن سرمایه به یک تیم فاقد صلاحیت، مانند سپردن سلامتی به یک پزشک بدون مدرک است. عملکرد ضعیف یک تیم غیرحرفهای میتواند زیانهایی بیشتر از سرمایهگذاری شخصی به همراه داشته باشد. انتخاب اشتباه میتواند مزایای سبدگردانی اختصاصی را از بین ببرد و شما را با سختترین معایب سبدگردانی یعنی عملکرد ضعیف مواجه کند.
خطر کلاهبرداری یا فعالیت بدون مجوز رسمی
بزرگترین خطر، اعتماد به افراد یا کانالهای تلگرامی است که ادعای سبدگردانی دارند؛ اما هیچ مجوزی از سازمان بورس ندارند. این فعالیتها غیرقانونی است و ریسک ازدسترفتن کل سرمایه را دارد. همیشه باید مجوز شرکت را در سایت بورس و اوراق بهادار چک کنید.
مدت محدود قرارداد سبدگردانی
معمولاً قراردادهای سبدگردانی برای دورههای یکساله تنظیم میشوند. این موضوع ممکن است برای سرمایهگذارانی که دیدگاههای بسیار بلندمدت (مثلاً ۱۰ساله) دارند، نیاز به تمدید مکرر قرارداد ایجاد کند.
سبدگردانی چیست و چگونه عمل میکند؟
در این قسمت به ابعاد مختلف سبدگردانی اشاره میکنیم:
تعریف سبدگردانی به زبان ساده
سبدگردانی اختصاصی فرایندی است که در آن مسئولیت مدیریت داراییهای مالی یک سرمایهگذار به یک تیم متخصص سپرده میشود. برخلاف صندوقهای سرمایهگذاری که یک سبد واحد برای هزاران نفر دارند، در سبدگردانی اختصاصی، پرتفوی شما مانند یک لباس سفارشی، دقیقاً بر اساس اهداف، سطح ریسکپذیری و افق زمانی شما طراحی میشود.
سبدگردان چه وظایفی دارد؟
یک تیم سبدگردان حرفهای فقط سهام نمیخرد؛ وظایف اصلی آنها شامل تحلیل کلان اقتصادی، انتخاب سهام مناسب، زمانبندی ورود و خروج، مدیریت ریسک و گزارشدهی مداوم به سرمایهگذار است. آنها بهعنوان وکیل مالی شما عمل میکنند تا بهترین تصمیمات ممکن را برای رشد سرمایه شما بگیرند.
انواع سبدگردانی | اختصاصی و عمومی
سبدگردانی معمولاً به دو شکل انجام میشود. در حالت عمومی (معمولاً در قالب صندوقها)، سرمایه خرد افراد جمع شده و با یک استراتژی واحد مدیریت میشود. اما در حالت اختصاصی، یک کد بورسی جداگانه (PRX) برای سرمایهگذار ایجاد شده و استراتژی معاملاتی دقیقاً متناسب با نیازهای شخصی او پیادهسازی میشود. در این حالت شما بیشترین بهره را از مزایای سبدگردانی اختصاصی خواهید برد.
خطرات و ریسکهای پنهان سبدگردانی چیست؟
در این قسمت به ریسکهای پنهان سبدگردانی اشاره میکنیم:
نوسانات بازار و بازده نامشخص
بازار سرمایه ذاتاً نوسانی است و هیچ سود تضمینشدهای وجود ندارد. برخلاف بانک، در اینجا بازدهی شما تابع شرایط اقتصاد و عملکرد شرکتهاست. سرمایهگذار باید بداند که ممکن است در دورههایی، بازدهی کمتر از تورم یا حتی منفی باشد.
ریسکهای ناشی از تصمیمهای انسانی سبدگردان
هرچقدر هم که سیستمها پیشرفته باشند، در نهایت انسانها تصمیمگیرنده هستند. خطای تحلیلگر یا مدیر سبد یک ریسک ذاتی است.
در شرکتهای معتبر سبدگردان مثل آسمان، برای کاهش این ریسک، تصمیمات توسط یک فرد گرفته نمیشود، بلکه «کمیته سرمایهگذاری» متشکل از چندین خبره بازار تصمیم نهایی را اتخاذ میکنند تا خطای فردی به حداقل برسد.
محدودیت نقدشوندگی در برخی پرتفویها
اگر سبد شما شامل سهامی باشد که به دلایل قانونی (مانند برگزاری مجمع یا ابهام در اطلاعات) متوقف شوند، یا در صف فروش قفل شوند، ممکن است نقدکردن سریع دارایی با چالش مواجه شود. هرچند سبدگردان با مدیریت نقدینگی تلاش میکند این ریسک را پوشش دهد.
نحوه انتخاب سبدگردان اختصاصی معتبر
برای دوری از این ریسکها، باید از یک چکلیست استفاده کنید:
- آیا مجوز رسمی و سابقه قابل استعلام دارند؟
- فلسفه سرمایهگذاری و استراتژی مدیریت ریسک آنها در بحرانها چیست؟
- آیا فرایند تصمیمگیری آنها گروهی (کمیتهای) است؟
- آیا گزارشدهی شفاف و دسترسی آنلاین به پرتفوی دارید؟
مقایسه سبدگردانی با سایر روشهای سرمایهگذاری
در این قسمت سبدگردانی را یا سایر انواع روشهای سرمایهگذاری مقایسه میکنیم:
مقایسه با سرمایهگذاری شخصی در بورس
در سرمایهگذاری شخصی (صندلی راننده)، شما کنترل مطلق دارید؛ اما نیازمند دانش عمیق، صرف زمان زیاد و تسلط بر هیجانات هستید. در مقابل، سبدگردانی (خودرو با راننده حرفهای) کنترل مستقیم را از شما میگیرد؛ اما در عوض، تخصص، زمان و مدیریت ریسک حرفهای را به شما میدهد. در اینجا مزایای سبدگردانی نسبت به سرمایهگذاری مستقیم کاملاً مشهود است. اگرچه نداشتن کنترل کامل را میتوان از معایب سبدگردانی دانست، اما نتیجه نهایی معمولاً بهتر است.
مقایسه با صندوقهای سرمایهگذاری
صندوقها (اتوبوس همگانی) راهحلی عالی برای ورود با سرمایه کم هستند، اما سبد آنها برای همه یکسان است. سبدگردانی اختصاصی، ترکیبی از مدیریت حرفهای صندوقها با قابلیت شخصیسازی کامل است که البته نیازمند سرمایه اولیه بالاتری است. در واقع دسترسی به مزایای سبدگردانی اختصاصی هزینه ورودی بالاتری نسبت به صندوق دارد.
چه زمانی استفاده از خدمات سبدگردانی توصیه میشود؟
با مطالعه این بخش میتوانید در مورد ورود خود به سبدگردانی تصمیمات نهایی خود را بگیرید:
مناسب چه نوع سرمایهگذارانی است؟
این خدمت برای کسانی که سرمایه معناداری دارند (که هر ۱٪ نوسان آن مهم است)، زمان یا تخصص کافی برای رصد بازار ندارند، و اهداف مالی پیچیدهای دارند، از یک گزینه لوکس به یک ضرورت تبدیل میشود.
وقتی زمان یا تخصص کافی برای مدیریت فعال ندارید
بازار سرمایه بیرحم است و به کسی که با اطلاعات ناقص یا بهصورت پارهوقت در آن فعالیت میکند، فرصت چندانی نمیدهد. اگر شغل اصلی شما بازار سرمایه نیست، رصد مداوم بازار، تحلیل گزارشهای مالی شرکتها و واکنش به اخبار سیاسی – اقتصادی تقریباً غیرممکن است. سبدگردانی این مسئولیت را به یک تیم تماموقت و متخصص میسپارد. استفاده از مزایای سبدگردانی در این شرایط بهترین تصمیم است.
وقتی اهداف مالی پیچیده و مشخصی دارید
اگر هدف شما صرفاً کسب سود نیست و به دنبال اهداف مشخصی مانند پوشش تورم بلندمدت، ایجاد جریان درآمدی منظم برای دوران بازنشستگی یا رشد تهاجمی سرمایه برای یک هدف خاص هستید، یک سبد اختصاصی میتواند دقیقاً برای همان هدف طراحی و بهینهسازی شود. این انعطافپذیری از مهمترین مزایای سبدگردانی اختصاصی است.
وقتی به دنبال محافظت از سرمایه در بحرانها هستید
بازارهای صعودی همه را حرفهای نشان میدهند. هنر اصلی مدیریت سرمایه در ریزشهای سنگین بازار مشخص میشود. اگر اولویت شما، حفظ سرمایه در شرایط عدم قطعیت و استفاده از ابزارهای پیشرفتهای مانند اوراق مشتقه برای پوشش ریسک است، سبدگردانی حرفهای این لایه امنیتی را برای شما فراهم میکند.
زمانهای مناسب ورود به قرارداد سبدگردانی
بهترین زمان برای شروع سبدگردانی، زمانی است که بازار در شرایط هیجانی (چه مثبت و چه منفی) قرار ندارد و یا در کفهای قیمتی است. بااینحال، چون دیدگاه سبدگردانی بلندمدت است، زمان ورود اهمیت کمتری نسبت به مدتزمان حضور در بازار دارد.
توصیه نهایی در مورد مزایا و معایب سبدگردانی
بازار سرمایه اقیانوسی از فرصت و تهدید است. انتخاب بین سرمایهگذاری شخصی، صندوقها و سبدگردانی به شرایط شما بستگی دارد. اگر سرمایه شما به سطحی رسیده که نیازمند مراقبت حرفهای است و میخواهید از تلاطمهای بازار در امان بمانید، سپردن آن به یک معمار مالی معتبر همانند مدیریت دارایی آسمان، هوشمندانهترین تصمیمی است که میتوانید بگیرید. این نه یک هزینه، بلکه سرمایهگذاری روی امنیت دارایی شماست.
با مرور مزایا و معایب سبدگردانی، دریافتیم که مزایای سبدگردانی اختصاصی برای سرمایههای بزرگ بر معایب سبدگردانی میچربد. انتخاب مدیریت دارایی آسمان راهی برای دستیابی به مزایای سبدگردانی است.
